Dostawa mediów i usługi komunalne, a podatek VAT

Dostawcy tzw. mediów oraz świadczący tzw. usługi komunalne nie stosują ogólnej zasady opodatkowania w momencie dostawy/wykonania usługi czy fakturowania. Ale tylko, jeśli zawarli z odbiorcą umowę określającą termin płatności. Jeśli więc:

• dostarczasz energię elektryczną, cieplną lub chłodniczą albo gaz płynny,
• świadczysz usługi telekomunikacyjne i radiokomunikacyjne (z wyjątkami[1]),
• świadczysz tzw. usługi komunalne

i jednocześnie w umowach z odbiorcami określiłeś terminy płatności, to obowiązuje cię szczególny moment powstania obowiązku podatkowego w VAT z tego tytułu. Będzie to moment upływu określonego terminu płatności. Nawet jeśli otrzymałbyś wcześniej zaliczkę czy przedpłatę na poczet późniejszych dostaw/usług. Moment powstania obowiązku podatkowego został bowiem w tych przypadkach przesunięty i nie zależy ani od terminu dostawy/wykonania usługi, ani wystawienia faktury. Pamiętaj jednak, że tak się dzieje wyłącznie pod warunkiem, że z klientem wiąże cię umowa. I umowa ta określa termin płatności za realizację dostawy/usługi nią objętych. W przeciwnym razie rozliczasz VAT na zasadach ogólnych.

Usługi komunalne objęte szczególnym momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT to usługi związane z:

• uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych,
• handlem wodą dostarczaną za pośrednictwem sieci wodociągowych,
• odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków,
• zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu,
• zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nie nadające się do recyklingu,
• infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne,
• zbieraniem odpadów niebezpiecznych,
• infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadających się do recyklingu,
• obróbką odpadów innych niż niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunięcia,
• usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne,
• przetwarzaniem pozostałych odpadów niebezpiecznych,
• unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych i pozostałych odpadów niebezpiecznych, z wyłączeniem usług zagospodarowania odpadów promieniotwórczych ( ponownego przetwarzania paliw i odpadów),
• odkażaniem i czyszczeniem,
• pozostałe usługi związane z rekultywacją oraz specjalistyczne usługi w zakresie kontroli zanieczyszczeń,
• usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu,
• pozostałe usługi sanitarne

Przy dostawie gazu płynnego, zasada ta dotyczy przy tym zarówno dostarczających gaz za pomocą sieci, jak i tych, którzy dostarczają go do punktów, z których dopiero czerpie klient. Czyli w przypadku, gdy dostarczasz do klienta gaz płynny nie bezpośrednio (za pomocą sieci przewodowej), ale najpierw do zbiornika, z którego dopiero prowadzą przewody do tego klienta, a sprzedaż rozliczana jest w miarę zużycia gazu ze zbiornika na podstawie odczytu z licznika – także wtedy możliwe jest stosowanie zasady powstania obowiązku podatkowego z upływem terminu płatności (określonego w umowie!).[2]

Kto jeszcze płaci VAT z terminem upływu płatności?

Niedawno pisałam, że przy świadczeniu tzw. mediów czy usług komunalnych, wykazanie ich sprzedaży w ewidencji VAT następuje z chwilą upływu ustalonego w umowie z klientem terminu płatności (przesuniecie momentu obowiązku podatkowego). Nie są to jednak jedyne czynności o takim skutku. Podobnie dzieje się też przy usługach:

• najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
• ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
• w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego,
• stałej obsługi prawnej i biurowej,
• licencyjnych,
• za które pobierane są opłaty spółdzielcze.

Istnieje jednak zasadnicza różnica. Tutaj obowiązek podatkowy aktualizuje się najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. Czyli jeżeli klient zapłaci przed tą datą, to trzeba wykazać sprzedaż w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła zapłata (w całości lub w części).

Po drugie, termin płatności dla ww. usług może być określony w umowie albo w fakturze.

Przykład:

Klient powierzył ci stałą obsługę prawną za 500 zł miesięcznie. Wystawiłeś fakturę za tą usługę 30 marca, z terminem płatności 14 dni. Czyli 14 kwietnia upływa termin płatności. 7 kwietnia klient wpłacił 350 zł, natomiast pozostała część (150 zł) wpłynęła na twoje konto 4 maja. W tej sytuacji wykazujesz sprzedaż udokumentowaną fakturą w całości w rozliczeniu za kwiecień. Zarówno co do kwoty 350 zł, jak i 150 zł obowiązek podatkowy powstał bowiem w kwietniu. Dla pierwszej części z dniem wpłaty (7 kwietnia), a dla drugiej z dniem upływu określonego w fakturze terminu płatności (14 kwietnia). Z punktu widzenia podatku VAT nie ma w naszym przykładzie znaczenia ani wystawienie faktury (i wykonanie usługi) w miesiącu marcu, ani wpłata 150 zł w miesiącu maju.

[2] Wyrok NSA z 20 stycznia 2012 r., sygn. akt IFSK 621/11