Najwłaściwszym instrumentem służącym do oceny wypłacalności firmy jest cash flow. O ile bilans przedstawia w statyczny sposób twoje zasoby majątkowe, a rachunek wyników informuje o  przychodach, kosztach i zyskach lub stratach,  opierając się na ewidencji  zdarzeń i nie uwzględnieniając związanych z nimi wpływów czy wydatków gotówkowych,  o tyle w rachunku przepływów pieniężnych zawarte są informacje o tym jakie strumienie pieniężne, czyli jakie wpływy i wydatki w postaci gotówkowej,  generuje twoja działalność.

Obrazowo wygląda to mniej więcej w ten sposób: 

Na podstawie rachunku wyników stwierdzasz, że twoje przychody ze sprzedaży wyniosły w danym roku  5 mln złotych.

W pierwszej chwili mógłbyś uznać, że taka właśnie kwota, w postaci gotówki, wpłynęła w ciągu roku do twojej kasy, ale to część prawdy, bo wiesz doskonale o tym, że nie wszystkie przychody mają natychmiastowe przełożenie na pieniądze.

Część z nich ulokowana jest w należnościach tj. kwotach, które owszem należą ci się od odbiorców, ale chwilowo nie możesz nimi dysponować.

Co robisz zatem w celu sprawdzenia faktycznych wpływów?

Zerkasz do bilansu na pozycję należności  i sprawdzasz czy w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego uległy one zmianie i na ile.

Dajmy na to w roku poprzednim należności wynosiły  800 tys zł a w bieżącym 1 mln ,  oznacza to , że 800 tys. z roku poprzedniego wpłynęło do twojej kasy  w roku bieżącym, natomiast 1 mln spienięży się dopiero w kolejnym roku działalności. Widać stąd jasno, że w ciągu roku dysponowałeś gotówką w kwocie o 200 tysięcy mniejszej niż wynikałoby z wartości przychodów czyli  4,8 mln złotych.

Podobnie wyliczysz wydatki: przy kosztach rzędu 4 mln złotych , zmianie stanu zobowiązań o 300 tys. złotych na plus, realny wypływ gotówki wynosił będzie 3700 PLN (wynika to z tego, zobowiązania ubiegłoroczne uregulowałeś w roku bieżącym a zobowiązania tegoroczne staną się wymagalne w roku przyszłym).

Kolejny krok to już tylko stwierdzenie nadwyżki środków : różnica pomiędzy wpływami i wypływami w kwocie 1,1 mln złotych to twoja, wypracowana w ciągu roku, nadwyżka gotówkowa. Zauważ, że nadwyżka ta jest wyższa od osiągniętego zysku, który w przedstawionym przypadku wynosi 1 mln złotych (5 mln przychodu – 4 mln kosztów).